وظایف منتظران در دوران غیبت
در تفكر شیعى انتظار موعود به عنوان یك اصل مسلّم پذیرفته شده، و از آن به عنوان برترین اعمال یاد شده و تأكید شده است كه منتظر فرج باشید و از رحمت خدا مأیوس نباشید (به جهت طولانى شدن غیبت) چرا كه بهترین اعمال در پیش خداوند انتظار فرج است.
از بررسى اخبار و روایات معصومین(علیهم السلام)وظایفى چند در عصر غیبت براى منتظران استفاده مى شود:
1 ـ شناخت حجت خدا و امام زمان (علیه السلام): مهم ترین وظیفه ى یك فرد منتظر تلاش براى كسب معرفت نسبت به وجود مقدس امام زمان (علیه السلام) است; چرا كه انسان بدون شناخت امام و منزلت او نمى تواند وظیفه ى خود را در رابطه ى با او تشخیص دهد. در روایت آمده است: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة». «هر كس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.»
2 ـ تهذیب نفس و كسب فضایل اخلاقى (خود سازى فردى): منتظر واقعى همیشه در صدد كسب فضایل اخلاقى و آراسته شدن به صفات خوب انسانى است.
3 ـ تلاش براى اصلاح جامعه (خود سازى اجتماعى): تلاش براى برطرف كردن مفاسد اجتماعى از طریق امر به معروف و نهى از منكر و اهتمام براى تربیت نسل مهذّب و كارا و خلاصه آماده سازى زمینه براى ظهور امام زمان (علیه السلام)یكى از وظایف منتظر واقعى است، چون تا زمینه ى ظهور فراهم نگردد امكان ظهور امام زمان (علیه السلام)میسر نخواهد شد.
4 ـ كسب آمادگى هاى فكرى و فرهنگى و نظامى براى یارى امام زمان (علیه السلام): چرا كه آن حضرت پس از قیام به یارانى نیاز دارند كه حداقل در یكى از عرصه ها بتواند مفید واقع گردد.
5ـ توبه از گناهان
6 ـ اطاعت و پیروى از نایبان امام زمان (علیه السلام): همان طور كه مى دانیم در زمان غیبت امام زمان (علیه السلام) مردم موظفند در تمام كارها و حوادث، به توصیه ى ائمه ى اطهار(علیهم السلام)بویژه امام زمان (علیه السلام) به فقهاى جامع الشرایط ـ كه نواب عام آن حضرت هستند ـ مراجعه كنند و به احكامى كه آن ها طبق موازین شرعى صادر مى كنند، عمل نمایند.
7 ـ دعا براى سلامتى امام زمان (علیه السلام) و تعجیل فرج ایشان: منتظر واقعى در هر صبح و شام با خلوص نیت از پیشگاه خداى مهربان سلامتى و ظهور امام زمان (علیه السلام)را درخواست مى نماید.
8 ـ صدقه دادن براى سلامتى امام زمان (علیه السلام)
9 ـ انجام اعمال عبادى مانند خواندن نماز و قرآن، زیارت نمودن به نیابت از امام زمان (علیه السلام)
10 ـ توجه به اماكنى كه مورد عنایت امام زمان (علیه السلام) است نظیر مشاهد مشرفه، مسجد سهله، مسجد جمكران و …
11 ـ توسل به امام زمان (علیه السلام) و زیارت آن حضرت با زیارت ها و دعاهایى كه در كتب ادعیه مانند مفاتیح الجنان آمده و از آن جمله موارد ذیل است:
الف) دعاى عهد كه هر روز صبح بعد از نماز خوانده مى شود: اللهم رب النور العظیم و رب الكرسى الرفیع … ،
ب) دعاى اللهم عرفنى نفسك فانك لم ان لم تعرفنى نفسك … این دعا در عصر روز جمعه خوانده مى شود،
ج) دعاى كه براى برآورده شدن حاجات ذكر شده است و با این عبارت شروع مى شود: الهى عظم البلاء و برح الخفاء …،
د) دعا براى سلامتى امام زمان (علیه السلام): اللهم كن لولیك الحجة ابن الحسن …،
هـ) دعاى حضرت مهدى (علیه السلام) كه با این عبارت آغاز مى شود: اللهم ارزقنا توفیق الطاعة و بعد المصیبته …، و) زیارت آل یاسین. جهت توضیح بیشتر به كتابهاى (وظیفة الانام) و (شیوه هاى یارى قائم آل محمد علیه السلام) مراجعه شود.
وظایف منتظران
کتاب"مِکیال المکارم"نوشتۀ آیتالله محمد تقی موسوی اصفهانی، یکی از کتابهای معتبر و باارزش در زمینۀ مهدویت است.
این کتاب به سفارش حضرت مهدی(ارواحنا فداه) نوشته و نامگذاری شده است.
در بخشی از این کتاب گرانسنگ ۸۰ وظیفه و تکلیف ما نسبت به حضرت مهدی(عج)در عصر غیبت بیان شده است که به شرح زیر میباشد:
۱٫ تحصیل شناخت صفات و آداب و ویژگیهای آن حضرت
۲٫ رعایت ادب نسبت به ایشان
۳٫ اظهار محبت نسبت به آن حضرت به طور خاص
۴٫ محبوب نمودن ایشان در میان مردم
۵٫ انتظار فرج و ظهور آن حضرتعلیه السلام
۶٫ اظهار اشتیاق به دیدار آن بزرگوار
۷٫ ذکر مناقب و فضائل آن حضرت علیه السلام
۸٫ اندوهگین بودن مؤمن از فراق آن حضرت علیه السلام
۹٫ حضور در مجالس ذکر مناقب و فضائل آن حضرت علیه السلام
۱۰٫ تشکیل مجالس ذکر مناقب و فضائل آن حضرت علیه السلام
۱۱٫ سرودن شعر در فضایل و مناقب آن حضرت علیه السلام
۱۲٫ خواندن شعر در فضایل و مناقب آن حضرت علیه السلام
۱۳٫ قیام به هنگام یاد شدن نام و یا القاب آن حضرت علیه السلام
۱۴٫ گریستن بر فراق آن حضرت علیه السلام
۱۵٫ گریاندن بر فراق آن حضرت علیه السلام
۱۶٫ خود را به گریه کنندگان شبیه نمودن بر فراق آن حضرتعلیه السلام
۱۷٫ درخواست معرفت امام عصر علیه السلام از خداوند عزوجل
۱۸٫ تداوم درخواست معرفت آن حضرتعلیه السلام
۱۹٫ مداوت به خواندن دعای غریق ( یا الله، یا رحمن، یا رحیم، یا مقلب القلوب …)
۲۰٫ دعا در زمان غیبت آن حضرتعلیه السلام
۲۱٫ شناختن علامتهای ظهور آن حضرتعلیه السلام
۲۲٫ تسلیم بودن و عجله نکردن( در امر ظهور )
۲۳٫ صدقه دادن به نیابت آن حضرتعلیه السلام
۲۴٫ صدقه دادن به قصد سلامتی آن حضرت علیه السلام
۲۵٫ رفتن به حج به نیابت آن حضرتعلیه السلام
۲۶٫ فرستادن نایب که از طرف آن حضرت حج کند.
۲۷٫ طواف بیت الله الحرام به نیابت آن حضرتعلیه السلام
۲۸٫ نایب ساختن دیگری تا از طرف آن حضرت طواف نماید.
۲۹٫زیارت مشاهد رسول خدا و ائمه معصومین (علیهم السلام) به نیابت از مولایمان
۳۰٫ استحباب اعزام نایب برای زیارت از سوی آن حضرت علیه السلام
۳۱٫ سعی در خدمت کردن به آن حضرت علیه السلام
۳۲٫ اهتمام ورزیدن به یاری آن حضرت علیه السلام
۳۳٫ تصمیم قلبی بر یاری کردن آن حضرت علیه السلام در زمان حضور و ظهور ایشان
۳۴٫ تجدید بیعت با آن حضرت علیه السلام بعد از فرایض همه روزه و هر جمعه
۳۵٫ صله آن حضرت علیه السلام به وسیله مال
۳۶٫ صله شیعیان و دوستان صالح امامان علیهم السلام به وسیله مال
۳۷٫ خوشحال کردن مؤمنین
۳۸٫ خیرخواهی برای آن حضرت علیه السلام
۳۹٫ زیارت کردن آن حضرت علیه السلام (بوسیلۀ توجه نمودن به آن حضرت و سلام کردن به ایشان)
۴۰٫ دیدار مؤمنین صالح و سلام کردن بر آنان
۴۱٫ درود فرستادن بر آن حضرت علیه السلام
۴۲٫ هدیه کردن ثواب نماز به آن حضرت علیه السلام
۴۳٫ هدیه نماز مخصوص
۴۴٫ نماز هدیه به آن حضرت به گونه مخصوص در وقت معین
۴۵٫ اهداء قرائت قرآن به آن حضرتعلیه السلام
۴۶٫ توسل و طلب شفاعت از خداوند به وسیله آن حضرتعلیه السلام
۴۷٫ دادخواهی و توجه نمودن و عرض حاجت به آن حضرتعلیه السلام
۴۸٫ دعوت کردن مردم به آن حضرتعلیه السلام
۴۹٫ رعایت حقوق آن حضرت و مواظبت بر ادای آنها و رعایت وظایف نسبت به آن بزرگوار
۵۰٫ خشوع دل هنگام یاد آن حضرتعلیه السلام
۵۱٫ عالم باید علمش را آشکار سازد.(عالِم باید علمش را دربرابر بدعتها آشکار نماید.)
۵۲٫ تقیه کردن از اشرار و مخفی داشتن راز از اغیار
۵۳٫ صبر کردن بر اذیت و تکذیب و سایر محنت ها
۵۴٫ درخواست صبر از خدای تعالی
۵۵٫ سفارش یکدیگر به صبر در زمان غیبت آن حضرتعلیه السلام
۵۶٫ پرهیز از مجالسی که نام آن حضرت علیه السلام در آنجا مورد تمسخر باشد.
۵۷٫ تظاهر با ستمگران و اهل باطل(تقیّه در برابر پادشاه ستمگر)
۵۸٫ ناشناس ماندن و پرهیز از شهرت یافتن
۵۹٫ تهذیب نفس
۶۰٫ اتفاق و اجتماع بر نصرت آن حضرتعلیه السلام
۶۱٫ متفق شدن بر توبه واقعی و بازگرداندن حقوق به صاحبان آنها
۶۲٫ ییوسته به یاد آن حضرت علیه السلام بودن
۶۳٫ به آداب آن حضرتعلیه السلام عمل نمودن
۶۴٫ دعا به درگاه الهی برای جلوگیری از نسیان یاد آن حضرت علیه السلام (از خدا بخواهی که تو را از فراموش کردن یاد آن حضرت محفوظ بدارد.)
۶۵٫ اینکه بدنت نسبت به آن حضرتعلیه السلام خاشع باشد.
۶۶٫ مقدم دانستن خواسته آن حضرتعلیه السلام بر خواسته خود
۶۷٫ احترام کردن نزدیکان و منسوبین به آن حضرتعلیه السلام (مانند سادات علوی و علمای دینی)
۶۸٫ بزرگ داشتن اماکنی که به قدوم آن حضرت علیه السلام زینت یافتهاند.
۶۹٫ وقت ظهور را تعیین نکردن.
۷۰٫ تکذیب و دروغ شمردن وقت گذاران ظهور
۷۱٫ تکذیب کردن مدعیان نیابت خاصۀ آن حضرت علیه السلام در زمان غیبت کبری
۷۲٫ درخواست دیدار آن حضرتعلیه السلام با عافیت و ایمان
۷۳٫ اقتدا و تأسّی جستن به اخلاق و اعمال آن حضرتعلیه السلام(معنی تشیع و مأموم بودن همین است.)
۷۴٫ حفظ زبان از یاد غیر خدا و مانند آن
۷۵٫ خواندن نماز آن حضرتعلیه السلام
۷۶٫ گریستن در مصیبت مولایمان شهید مظلوم حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام
۷۷٫ زیارت قبر مولایمان آقا ابا عبدالله الحسین علیه السلام
۷۸٫ بسیار لعنت کردن بر بنی امیه در آشکار و پنهان
۷۹٫ اهتمام و همت کردن در ادای حقوق برادران دینی
۸۰٫ مهیا کردن سلاح و اسب در انتظار ظهور آن حضرتعلیه السلام (آماده باش بودن)